Wara "turiżmu spazjali" jiġi l-"turiżmu tal-għadis". Din mhix l-aħħar idea tal-ġenn Elon Musk, iżda ta’ proġett Ewropew, li għandu l-ħsieb li jippromwovi l-meravilji arkeoloġiċi taħt l-ilma tal-Mediterran. Dan il-proġett, imsejjaħ "Wirt Kulturali ta' taħt l-ilma tal-Mediterran”, Se tinvolvi erba’ reġjuni tal- Sud Italia, aktar pajjiżi bħall- Il-Greċja, il Turkija, L 'Eġittu e Iżrael. Il-kandidatura uffiċjali tiegħu ta’ ċertifikazzjoni lill-Kunsill tal-Ewropa f'dak Rotta Kulturali Ewropea il 26 Novembru, matul L-Ewwel Konferenza Mediterranja dwar it-Turiżmu Taħt l-Ilma "Sebastian Tusa"(Ddedikata lill-arkeologu kbir Sqalli li miet fl-2019) li se ssir fil- XXIII Skambju Mediterranju tat-Turiżmu Arkeoloġiku (BMTA) tal Paestum. L-ewwel se jingħata fis-27 ta’ Novembru Premju Internazzjonali tal-Arkeoloġija Taħt l-Ilma "Sebastian Tusa". Fost id-diversi kategoriji, se jiġu ppremjati l-aktar skoperta arkeoloġika importanti tas-sena u l-aktar proġett innovattiv minn Istituzzjonijiet, Mużewijiet u Parks Arkeoloġiċi.
Siti arkeoloġiċi tal-itinerarju għat-turiżmu taħt l-ilma fil-Mediterran
Kif diġà ssemma, it-triq tal-Wirt Kulturali taħt l-ilma tal-Mediterran se tinvolvi erba’ reġjuni Taljani. It-turiżmu Taljan taħt l-ilma se jaffettwa s-siti ta’ pantelleria, Plemmirio, Ustica e Gżejjer Egadi (fi Sqallija), Kap Rizzuto (Fil-Kalabrija), Park mgħaddas tal-Gaiola, Bajja Mgħaddsa fl-Oqsma Flegrej (fil-Campania) u, finalment, San Pietru in Bevagna, Gżejjer Tremiti u Egnazia (fil-Puglia). Fir-rigward ta’ barra, ir-rotta se tinkludi s-siti arkeoloġiċi ta’ Lixandra tal-Eġittu, Peristera e Pavlopetri (il-Greċja), Kizlan (Turkija) e Caesarea Maritima (Iżrael). Grazzi għal dan il-proġett se jkun possibbli li jiġi promoss l-iżvilupp sostenibbli u li s-siti turistiċi taħt l-ilma jsiru aktar aċċessibbli għall-viżitaturi.
Kif spjegat mid-direttur u fundatur tal-BMTA, Hugh Picarelli, li lilha nirrispettaw l-intuwizzjoni tal-kandidatura Ewropea għaċ-ċertifikazzjoni: "L-itinerarju jimla vojt, peress li fost il-45 sit li bħalissa huma ċċertifikati ma hemmx wieħed iddedikat għall-arkeoloġija. Grazzi lill-arkeologu Sebastian Tusa, li fl-2004 stabbilixxa l- Sovrintendenza tal-Baħar fi Sqallija, fhimt il-potenzjal kbir għat-turiżmu u l-iżvilupp ekonomiku li joffri l-wirt mgħaddas. Sqallija tiftaħar 23 itinerarju in 16-il post, ir-riżultat tal-ħidma kbira ta’ Sebastiano, iżda hija nieqsa f’termini ta’ żvilupp ta’ servizzi turistiċi integrati fil-postijiet ta’ interess li għalihom, għall-inqas għalissa, ma tistax toffri prodott turistiku reali.".
L-itinerarju tal-Wirt Kulturali taħt l-ilma tal-Mediterran għalhekk se jmur biex jipproteġi dawk is-siti taħt l-ilma, u jagħmel il- żjara didattikament organizzata, b'a'sinjali xierqa. Dan it-tip ta’ turiżmu għandu fil-fatt potenzjal kbir, għadu mhux sfruttat bis-sħiħ. Rikonoxximent simili Rotta Kulturali Ewropea iġġib saħansitra aktar viżitaturi interessati fit-turiżmu taħt l-ilma, u jsaħħaħ dawn is-siti arkeoloġiċi saħansitra aktar. Triq li, mill-Italja sa Il-Greċja, sal-Eġittu, jimmarka storja komuni, magħmula minn ċiviltajiet li għexu u għamlu kbira l- Mare Nostrum.
Ritratt tal-qoxra: © Ruthven - Wikimedia Commons (CC0 1.0).
