Renzo Piano, il-perit Taljan ta’ fama internazzjonali, qed jiċċelebra għeluq sninu llum. It-talent inkredibbli tiegħu qallu, fl-1998, il-Premju Pritzker, il-Premju Nobel għall-Arkitettura, mogħti lilu mill-president ta’ dak iż-żmien tal-Istati Uniti tal-Amerika Bill Clinton. Imdaħħal minn Time, fl-2006, fil-lista tal-mitt personalità l-aktar influwenti fid-dinja, Renzo Piano ilu senatur għal għomor tar-Repubblika Taljana mill-2013. Huwa jagħti s-salarju tiegħu bħala membru parlamentari biex jiffinanzja l-ħidma ta’ grupp ta’ periti żgħażagħ li l-kompitu tagħhom huwa li jirkupraw is-subborgi, li Piano jqis il-belt tal-futur, ipoġġihom. fejn jikkonċentraw l-enerġiji.
Fost ix-xogħlijiet bla għadd u ta’ valur, kien responsabbli għad-disinn tal- pont ġdid f’Ġenova, li seħħ wara l-kollass tal-vjadott Morandi, fl-14 ta’ Awwissu 2018.
Renzo Piano, mill-periferija sal-konkwista tad-dinja
Renzo Piano twieled fi Pegli, fil-periferija ta’ Ġenova, fl-14 ta’ Settembru 1937, minn familja ta’ bennejja tal-bini. Minn mindu kien tifel, isegwi lil missieru Carlo lejn is-sit tal-kostruzzjoni, fejn josserva x-xogħol tal-ħaddiema msaħħra. Huwa f’dak il-post “maġiku”, fejn ramel u briks naraw, li titwieled fih l-idea li l-bini huwa arti straordinarja. Wara li ggradwa mill-iskola sekondarja klassika, irreġistra fil-Fakultà tal-Arkitettura, l-ewwel f’Firenze, imbagħad f’Milan. Hawnhekk, waqt li kien qed jistudja, attenda l-istudju tal-perit Franco Albini, li jeħel mar-razzjonaliżmu Taljan, li huwa jqis il-parrinu Taljan tiegħu stess.
F’Pariġi, madankollu, isegwi l-lezzjonijiet tal-perit u disinjatur Jean prouve. Wara li ggradwa fl-1964, ħadem fl-istudjo ta Mark Zanuso, wieħed mill-missirijiet fundaturi tad-disinn industrijali Taljan. Ivvjaġġa fost il- Istati Uniti u l-Ingilterra. F’Londra għallem għal sentejn fl-Iskola tal-Arkitettura tal-Assoċjazzjoni tal-Arkitettura. Fl-1968 ħa sehem fit-Triennale ta’ Milan, li għaliha ħoloq pavaljun. Il-fama tiegħu kibret u, is-sena ta’ wara, Piano ħoloq il-padiljun għall-industrija Taljana fl-Espożizzjoni Universali tal-1970 f’Osaka.
Le Centre Pompidou u mużewijiet oħra
F'Londra, jiltaqa' Richard Rogers, wieħed mill-esponenti ewlenin tal-kurrent arkitettoniku hi-tech, li miegħu waqqaf l-istudjo "Piano & Rogers" fl-1971. It-tnejn jirbħu l-kompetizzjoni internazzjonali għall-kostruzzjoni tal- Ċentru Nazzjonali tal-Arti u l-Kultura Georges Pompidou f’Pariġi, magħruf ukoll bħala Beaubourg, wieħed mill-aktar mużewijiet li jżuruha nies fid-dinja. Is-sħubija ma' Rogers tiġi interrotta meta Piano jwaqqaf mal-inġinier Ingliż Peter Ross l-"Atelier Piano & Rice", segwit mill-ftuħ fl-1981 tal-"Renzo Piano Building Workshop", b'uffiċċji f'Genova, Pariġi u New York.
Għalkemm Piano iddisinja kull tip ta’ bini, inkluż Il-Shard (La Scheggia), skajskrejper għoli aktar minn 300 metru, fid-distrett ta’ Southwark f’Londra, jew f’Pariġi l-kwartieri ġenerali tal- Fondazzjoni Jérôme Seydoux Pathé, iddedikat għall-promozzjoni u t-titjib taċ-ċinema, il-mużewijiet dejjem okkupaw post speċjali fost l-interessi tiegħu. Fil-fatt, għandu l-estensjoni tal-Kimbell Art Museum f'Kahn (1992-1995) u l-High Museum f'Atlanta (1999-2003), il-Paul Klee Zentrum f'Bern (1999-2005), il-MUSE f'Trento (2003) , il-Mużew Whitney ta 'l-Arti Amarikana, New York (2015).
L-arkitettura bħala kontribut lis-soċjetà
Minbarra l-Premju Pritzker tal-1998, il-premjijiet numerużi li rċevew jinkludu l-Premju Wexner tal-2001, il-midalja tad-deheb Riba (Royal Institute of British Architects) fl-1989; il-premju speċjali għall-kultura tal-1992 tal-Presidenza tal-Kunsill tal-Ministri, għas-settur tal-arkitettura fl-Italja; il-midalja tad-deheb fl-Aja (Istitut Amerikan tal-Arkitetti), fl-2008. Għal Renzo Piano, l-arkitettura hija meqjusa bħala għodda li kapaċi tagħti kontribut pożittiv lis-soċjetà tal-lum u ttejjeb l-istil tal-ħajja tan-nies. Film dokumentarju tad-direttur kbir Spanjol Carlos Saura, intitolat "Renzo Piano, il-perit tad-dawl" .
Qrib iż-żgħażagħ
Fl-2004, ħdejn l-istudjos tal-“Renzo Piano Building Workshop”, twieldet fondazzjoni bla skop ta’ qligħ, f’Villa Nave f’Vesima, li fl-arkivji tagħha fiha l-proġetti ta’ aktar minn 50 sena ta’ attività. Ħmistax-il student tal-arkitettura minn madwar id-dinja jaslu hawn kull sena li jfittxu japprofondixxu l-għarfien tagħhom. Renzo Piano, qrib ħafna taż-żgħażagħ, kemm-il darba ħeġġeġ biex ikunu kuraġġużi u umli. “Tingħata liż-żgħażagħ – qal – imma jittieħed ukoll miż-żgħażagħ, għax dawn iġorru magħhom is-sens tal-futur”.
It-Tajjeb Renzo Piano!
U minn għalliem kbir bħalu m’hemm xejn x’tagħmel ħlief titgħallem u tgħożż il-pariri tiegħu. Illum, Renzo Piano jagħlaq 83 sena, tragward ieħor importanti f’ħajtu tant mimlija impenji, iżda wkoll b’ħafna sodisfazzjonijiet kbar. Ix-xewqat tagħna u tat-Taljani kollha jilħquh.
(Ritratt Renzo Piano Paġna Uffiċjali Facebook)
