Madonna ta’ Bonaria, protettur ta’ Sardinja u baħrin. Is-santwarju ta Cagliari li huwa wieħed mill-aktar postijiet importanti ta’ qima fil-gżira. L-istorja tal-Verġni ta’ Bonaria hija marbuta mill-qrib ma’ dik ta’ Buenos Aires. Fil-fatt jingħad li l-istatwa tal-injam tal-Madonna meqjuma fil-kapitali ta’ Sardegna waslet f’Cagliari bil-baħar. Dejjem skont l-istejjer imgħoddija għal sekli sħaħ u li jgħaqqdu l-istorja u l-leġġenda, ir-rebħiet Spanjoli f’Cagliari setgħu jafu u japprezzaw il-kult tal-Madonna ta’ Bonaria mirakoluża. Isem emblematiku li n-navigaturi Ispaniċi aktar tard kienu jagħtu lill-belt ta’ Buenos Aires fl-Arġentina, fl-hekk imsejħa 'dinja l-ġdida'.
Fit-13 ta’ Settembru 1907, il-Papa Piju X jipproklama lill-Madonna ta’ Bonaria patruna ta’ Sardinja. Fis-7 ta’ Settembru 2008, il-Papa Benedittu XVI jiċċelebra l-mitt sena mill-proklamazzjoni billi jippresiedi ċ-ċelebrazzjoni Ewkaristika solenni, waqt iż-żjara pastorali tiegħu f’Cagliari. U għal darb’oħra, fit-23 ta’ Settembru 2013, il-Papa Franġisku għamel l-ewwel żjara pastorali tiegħu f’Cagliari billi żar is-santwarju tal-Verġni li tat isimha lill-belt ta’ oriġini tiegħu. Papa ieħor tas-seklu għoxrin, San Ġwanni Pawlu II, li żar is-santwarju antik u l-bażilika, temm iż-żjara pastorali tiegħu ta’ tlett ijiem f’Sardinja fl-20 ta’ Ottubru 1985 fil-preżenza tal-Madonna ta’ Bonaria.
Madonna ta’ Bonaria
Skont il-leġġenda, vapur li telaq mill-Katalunja f’Marzu tal-1370 intlaqat minn maltempata qawwija. L-ekwipaġġ imbagħad jiddeċiedi li jarmi l-merkanzija baħar biex ikollu inqas saborra abbord. Fost il-ħafna kaxxa abbandunata fost il-mewġ, wieħed jinżel fil-kosta ta’ Cagliari. Biex jirkuprawha hemm xi patrijiet li jsibu ġewwa l-istatwa tal-Madonna bil-Bambin f’idejha u xemgħa f’id l-oħra. Hekk twieled il-post ta’ qima ddedikat għalih Madonna ta’ Bonaria. Is-santwarju hija knisja żgħira tas-seklu erbatax, akkumpanjata minn bażilika imponenti mibnija aktar tard, bejn is-seklu tmintax u dsatax.
Dan huwa l-perjodu li fih il- Sardegna hija ddominata mill-Aragoniżi, li jagħtu l-bini tal-bini sagru lillOrdni ta’ Santa Maria della Mercede fl-1335. Kunvent ġie assenjat lill-patrijiet li għadu jospita l-ordni reliġjuża sal-lum. Matul is-snin, il-bini tas-santwarju għadda minn diversi bidliet, tant li fl-1704 il-patrijiet Mercedari iddeċidew li jiddedikaw bażilika biex tinbena biswit is-santwarju lill-Madonna ta’ Bonaria. Bħalissa, il-bażilika, fi stil neoklassiku, tista’ tintlaħaq wara taraġ twil imqiegħed fuq isplanade wiesgħa. L-interjuri huwa fi stil Gotiku Katalan, b’nava waħda; fuq ix-xellug hemm tliet kappelli, filwaqt li fuq il-lemin arkata tgħaqqad iż-żewġ binjiet tal-qima.
Ix-xabla u d-dgħajsa
Hemm bosta stejjer li jixhdu l-kult antik tal-fidili għall-Madonna di Bonaria. Skont it-twemmin popolari wkoll, suldat dedikat għal-logħob tal-karti jitlob lill-Madonna biex tħallih jirbaħ. Jekk ir-rebħa ma tasalx, jolqotha bis-sejf. Sfortunatament ix-xorti ma titbissemx lill-plejer li fil-fatt jolqot l-istatwa tal-Verġni bis-sejf. Id-demm joħroġ mill-effiġja sagra u l-plejer jiġi paralizzat. F’dan ir-rigward, jingħad li għal diversi sekli kien possibbli li wieħed jammira x-xabla tal-ħażin maġenb l-istatwa tal-Verġni..
Leġġenda oħra famuża ħafna hija dik tad-dgħajsa tal-avorju, ex-voto mogħtija lill-Madonna mill-fidili. ILn-prattika s-sajjieda, qabel imbarkaw, marru jsellmu u jitolbu lill-Madonna ta Bonaria. Waqt it-talb, id-dgħajsa ċkejkna mdendla ma’ għonq l-istatwa bdiet tiċċaqlaq. Mill-moviment li joxxilla tagħha l-baħrin fehmu x’kienet tkun id-direzzjoni tal-irjieħ u għalhekk kif l-aħjar jorganizzaw ruħhom għall-ħarġiet tagħhom fuq il-baħar.
Fuq il-qoxra l-effiġja sagra tal-patruna ta' Sardinja - ritratt Facebook Madonna di Bonaria
